คุณค่า 5G ในสายตาคนนอกวง
ดร.นครินทร์ อมเรศ ธนาคารไทยพาณิชย์ “ผู้ประกอบธุรกิจโทรคมนาคมรู้สึกตื่นเต้นอย่างยิ่งต่ออนาคตที่เครือข่ายสื่อสารเคลื่อนที่ยุคที่ห้า (5G) สร้างขึ้น” เป็นประโยคเปิดในบทความที่ McKinsey เผยแพร่ปลายเดือน ก.พ.ที่ผ่านมา เพื่ออธิบายว่าเทคโนโลยี 5G สร้างมูลค่าเพิ่มในรูปเม็ดเงินให้กับธุรกิจโทรคมนาคม หากสามารถเปลี่ยนผ่านจากการให้บริการเครือข่ายไปสู่การเสนอผลลัพธ์ที่ตอบโจทย์ลูกค้า ซึ่งในสายตาคนนอกอุตสาหกรรมแล้ว ขอหยิบยกประเด็นเพื่อถกถึงคุณค่าต่อภาพรวมด้วย
ก่อนอื่นขออิงตัวเลขจากบทความดังกล่าวว่าธุรกิจโทรคมนาคมทั่วโลกมีแผนการลงทุนเกี่ยวกับเครือข่าย 5G เพิ่มขึ้น 650 พันล้านเหรียญดอลลาร์สหรัฐฯ ในช่วงปี 2022-2025 โดยผู้ประกอบการในภูมิภาคอเมริกาเหนือจะลงทุนเพิ่ม 200 พันล้านเหรียญดอลลาร์สหรัฐฯ คิดเป็นสองเท่าของเม็ดเงินที่ใช้ประมูลคลื่นความถี่เพื่อรองรับ 5G ในปี 2021 การลงทุนมูลค่ามหาศาลทำให้ต้องสร้างความคุ้มค่าในเชิงธุรกิจ แต่มีเพียงผู้ให้บริการโทรคมนาคม 7 รายที่สร้างมูลค่าได้จากการนำเสนอผลลัพธ์ตอบโจทย์ลูกค้า มี 19 ราย ที่ให้บริการเครือข่ายเชื่อมโยงแบบพรีเมียม และมี 32 ราย ที่ให้บริการเฉพาะเครือข่ายเชื่อมโยงหลัก ขณะที่เหลืออีก 42 ราย ยังไม่ได้สร้างมูลค่าเชิงพาณิชย์จาก 5G จากผู้ประกอบธุรกิจโทรคมนาคมที่มีจำนวนผู้ใช้บริการมากที่สุด 100 อันดับแรกของโลก
ปัจจัยแห่งความสำเร็จของผู้ประกอบการที่ตอบโจทย์ตรงใจลูกค้า 7 รายแรก คือ การสร้างแนวร่วมแนวดิ่ง โดยเลือกทำงานกับอุตสาหกรรมที่เมื่อรับบริการแบบครบวงจรในแนวดิ่งแล้วจะมีมูลค่าสูงสุด เช่น ร่วมกับภาคการผลิตเพื่อสร้างระบบโรงงานอัจฉริยะที่เป็นส่วนหนึ่งของเครือข่ายที่เชื่อมโยงการทำงานอย่างไร้รอยต่อกับกระบวนการผลิตอื่นๆขณะที่อีกวิธีหนึ่ง คือ การสร้างแพลตฟอร์ม 5G เสนอผลลัพธ์ที่ตอบโจทย์ตามที่ลูกค้าต้องการ ในรูปแบบคล้ายกับ app store ที่เราใช้งานบนโทรศัพท์มือถือ ให้เลือกใช้ในแต่ละสถานการณ์ อาทิ ระบบจัดการคลังสินค้าอัจฉริยะ การอบรม virtual reality และ augmented reality การวินิจฉัยเครื่องมืออุปกรณ์ และการขายบริการเชื่อมต่อระหว่างกัน เช่น API (Application Programming Interface) โดยคิดค่าบริการในการเชื่อมโยงทั้งภายในและระหว่างลูกค้าแต่ละราย
น่าสังเกตว่าวิธีการสร้างมูลค่าเพิ่มมีจุดร่วมสำคัญคือการเข้าถึงความต้องการของลูกค้าและตอบโจทย์ให้ตรงจุด ซึ่งเป็นผลพลอยได้จากการรับทราบพฤติกรรมของลูกค้าผ่านการใช้บริการเครือข่ายโทรคมนาคม เมื่อเข้าใจลูกค้าแล้ว จึงเข้าถึงลูกค้าธุรกิจที่สามารถต่อยอดทำเงิน และผู้บริโภคที่มีกำลังซื้อเพื่อใช้บริการส่วนเพิ่ม ทำให้เกิดผลตอบแทนสูงสุด
ในสายตาคนนอกอุตสาหกรรมโทรคมนาคม คุณค่าของ 5G เกิดจากการมองมุมกลับว่าถ้ามีเครื่องมือที่ส่งผ่านข้อมูลเร็วขึ้น สัญญาณแรงขึ้น แม่นยำยิ่งขึ้น จะสร้างประโยชน์ให้ตัวเองได้แค่ไหน นี่อาจเป็นสาเหตุให้ภาพรวมมูลค่าเพิ่มของการใช้ระบบเครือข่ายโทรคมนาคมในโลกนี้ในช่วงที่ผ่านมาตกอยู่กับบริษัทเทคโนโลยี หรือ Tech companies จากการต่อยอดทางธุรกิจและเข้าถึงลูกค้าในวงกว้าง
ซึ่งหากมองในภาพรวมแล้ว สำหรับพวกเราชาวไทยที่มีสัดส่วนการใช้ Application การเงินดิจิทัลสูงเป็นอันดับหนึ่งในอาเซียน ซึ่งสะท้อนการเข้าถึงและความพร้อมในการตอบรับเทคโนโลยีได้ดีมากแล้วนั้นตัวช่วยให้เราเข้าใจศักยภาพที่แท้จริงของตนเพื่อต่อยอดใช้เทคโนโลยีสร้างรายได้คือระบบนิเวศครบวงจรที่สนับสนุนคนไทยให้สามารถใช้ประโยชน์จาก 5G ได้เต็มที่จากแรงสนับสนุนของภาครัฐ วิชาการ ธุรกิจ รวมถึงภาคการเงิน